Balkan Coğrafyası Ve Sınırları

Pek çok ülkeyi içinde barındıran tarihi, sanatsal güzellikleri ile farklı ama içice geçmiş ve bir bütünlük arz eden farklı kültürleri ile bu Yarımada da en güzel ve özel tur rotalarından birini teşkil etmektedir. Jeopolitik bir kavşak noktası olması nedeniyle tarih boyunca Dünya’nın en güzel noktalarından birisi haline gelmiştir. Farklı devlet ve milletleri hâkimiyet kurma çabaları neticesinde yakın zamana kadar çatışmaların en yoğun yerlerinden biri de olmuştur. Fakat buna rağmen büyüleyici ve kendisini cezbeden bu güzel coğrafya artık gezi rotalarının vazgeçilmezi olmuştur. Gelelim sizlerin de hafızalarınızda kolay kalacak bazı detaylara;

Balkan Tanımı: Belki de bu tanımı en iyi yapan Osmanlı sözlük yazarı Şemseddin Samidir. Onun tabiri ile Sarp ve Ormanlık sıradağlarının olduğu yer ormanlarla kaplı kayalık dağlar olarak geçer.

Not: Balkanlar kelimesindeki “lar” eki ise bu coğrafyadaki grup, topluluk ve milletleri tanımlamak için kullanılır.

Doğudan: Karadeniz

Güneybatıdan: Adriyatik ve İyon Denizi

Güneydoğudan: Ege ve Marmara Denizi

Güney: Akdeniz ile çevrili olan Kuzey sınırları ise tartışmalı bir şekilde Tuna, Sava, Kupa nehirlerinin çizmiş oldukları bazı yerler ile sınırlandırılan bir yarım adadır. 

DAĞLAR: Dinar, Alpler, Karpatlar, Balkanlar, Rodop Dağları olarak ana başlık altında toplansa da bazı dağlar ise en yüksek ve en çok bilinen olarak geçen Şar, Rila, Olympos ve Vilren dağlarıdır.

AKARSULAR: Tuna, Sava, Drina, Vardar, Meriç, Neratva çok bilinen ve tur boyunca bazılarının üzerinde tekne turları yapılan bazılarının yanından geçerken bile heyecana kapıldığımız muhteşem debileri ve bol suları ile kendine hayranlık bırakan çeşitli sebeplerle sanki suyun soyut olma özelliği geride bırakarak bu kadar güzel bir rengi var diyen misafirlerimizden tepkiler aldığımız ve bir rehber olarak heyecanla bilgi vermeye başladım. Dünya renk skalasında bile buna “Neratva Yeşili” denir dediğimiz su kaynaklarımızdır bu nehirlerimiz. Rehber Mehmet Çakır der ki : “ Hava durumu yani iklim özellikleri nasıldır.” “Bu geniş coğrafya da tek bir iklim türü geçerli değildir. Yani Bizde ki o Balkanlardan gelen soğuk hava her ülke ve şehir için geçerli değildir. “

Turun ilk günü uyarılarımız olur. Adriyatik ve Ege kıyılarında Akdeniz iklimi vardır. Karadeniz kıyılarında ise nemli subtropikal ve ılıman okyanus tipi iklimi hakimdir. İç kesimlerin bazı yerlerinde nemli ve karasal iklim hâkimdir.  Kuzey ve iç kıyıların genelinde ağır karasal iklim özellikleri gözlemlenir. Onun içindir ki her gün aynı tip de kıyafetler tercih edilmemelidir. Gelelim balkan ülkelerine ve gözde şehir ile turistik tarihi, kentsel noktalarına:

1-Arnavutluk:” Şeref veren Cumhuriyet veya Kartalların Ülkesi” olarak bilinmektedir. Nüfus çoğunluğunun Müslümanların oluşturduğu ülke her ne kadar Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri olarak tanımlansa da en lüx arabaları gördüğümüz illerdendir. Neden mi? Ee onu da sizleri otobüste misafir ederken bizler anlatacağız. Dağları, gölleri, nehirleri, tarihi yakın tarihsel akrabalık bağları ile pekişen ülke olan özelliğine sahip bu gururlu ülke başkenti Tiran ve özellikle İşkodra şehri ile turlarımızda öne çıkan yemekleri ile siyasi kişilikleri ile ve inatçı kişisel özellikleri ile bizlerin sizlere pek çok konuda farklı bilgiler sunacağımız ülkedir.

2-Bosna Hersek: Birbirinden çok farklı milletlerin etnik grupların mezhebi olarak bile ayrıldığı “diken üstünde” diye tabir edilen ama mutfağı ile çok kültürlülüğü ile yakın akrabalık bağlarımız ile bizi kendine çekmektedir. Bosna ülke

Başkent Saraybosna kurulurken verilen ismi Saray Ovası ve ülkede yaşayanlar bu kelimeden dolayı “Sarajevo” olarak telaffuz ederler. Hiç şüphesiz ki en yeşillik Balkan ülkesi en ormanlık olanı en çok merak ettiğimiz ülkelerden biridir.

Sarajevo gezerken bile kendimizi sanki bir Türkiye şehrinde hissedeceğimiz ama “Ulica Terhadia” geldiğimizde ise bir Avrupa şehrinde kendimizi bulacağımız şehirdir. Börekleri ile demleme çayı da ki bunlar Avrupa turlarında zor bulunur. Dinlenip, keyif yaptığımız saatlerdir. Kuzu çevirme veya tandır ile hem gözümüze hem de midelerimize adeta bayram yaptıracak olan bu ülkede efsanevi lider Josip Bros Tito’yu fazlası ile anıp Yeşil Neratva ile Mostar şehrine ulaşıp hikâyeleri, gelenekleri dinleyip soluklanacağımız Klasik Köprü fotoğraflarımızı çekeceğiz. Ülkeyi mutlaka seyahat edilmesi gerekir.  Not: Bosna Savaşlarını ve Srebrenitsa hikâyelerini çok uzun uzun anlatacağımız ve gözyaşlarımızı tutamayacağımız olaylar

3-Bulgaristan

Meriç nehri ile balkanların en yüksek dağı olan Rila ‘nın ülkesi, en çok Türk nüfusu içinde barındıran devlet Plovdis, Kırcaali, Varna, Burgas, Nessebar ve Sofya ile pek çok gezilesi yerlere sahiptir.  Plovdiv de Cuma (Hüdaverdigar) Cami önünde tarihe dalıp Nessebar sahilde gezip, geceleri eğlenmek… Vernar da Casinolar da şansımızı denemek… Sofya da tarihsel ve kültürel geziler sonrası Vitoşa caddesinde dinlenip keyif yapmak sizin neden bu ülkeyi de gezmenizi de gerektiğini düşündürür.

4-Hırvatistan

Adriyatiğin incisi Kravat’ın doğduğu topraklar üç bölümde incelenir: Dalmaçya, Dubronik ve Istina

Balkanların en entelektüelesi yüksek olan ülkesi olarak yorumlanan bu ülke pek çok Avrupa ülkesine bazı alanlarda daha yüksek seviyede tıp-eğitim-hizmet sektörü bunların başında gelir. Zagreb, balkan turu rotası olan şehir olmakla birlikte ilklerin en önemli şehri ve başkentidir. Balkan gezilerinin olmazsa olmaz şehri ise bu ülkenin en güneyindeki Orta Çağ şehri Dubrovnikteki Maket şehri, pek çok film platosuna ev sahipliği yapıyor. Mesela “Game Of Thrones” bazı bölümleri ve sahneleri burada çekilmiştir. Görkemli kapılarından girdikten sonra Kuleleri, Stradun Caddesi, Orfrio Çeşmesi, Surları, Minceta Burcu, Aziz Vlah Kilisesi, Rektor Sarayı ve daracık sokakları ile kendinizi kaybedip ruhunuzu dinlendireceğiniz şehir sizleri bekliyor… Rehberimiz Mehmet Çakır der ki : “ Ayrıca Dubrovka 1836 restuorant cafe de çay ve elmalı kek yiyerek dinlenebilirsiniz ya da St. John kulesine bakan restoranta deniz mahsullerinin tatlarına bakabilirsiniz.

5-Karadağ

Yarımada’nın en küçük ülkesi, deniz, kum, güneş turizmi, kültürel turizme, cosmo turizmine ev sahipliği yapan “Dağların Ülkesi.”

Körfezleri, dalmaçya kıyılarının son noktaları Orta Çağ ile şehirleri büyüleyen devlet… En yoğun Avrupa turistinin ilgisini almış ülkedir. Risan – Tivat- Kotor körfezlerinde isterseniz tekne turu gibi bir seyahat isterseniz de karada muhteşem manzalar ile seyahat sizi eşsiz manzaları ile görsel doyuma ulaştıracaktır. 

Kotor: Titon’un  en çok sevdiği şehirlerdir.

“Bizim olanı vermeyiz, başkasının olanı istemeyiz dediği şehir.”

Beş km ye yakın sur duvarları ile Osmanlı saldırlarına defalarca dayanmış

Türkler tarafından alınamamış olan şehirdir. Deniz Kapısı ile birlikte meydanlar, Saat Kulesi, PİMA PALATA , BEST KUÇA ,Tripun Katedrali,  Nikola Katedrali gibi pek çok mimarisi ve sanatsal keşifler yapabileceğiniz şehir İtalyan mutfak lezzetlerinin de tadına bakabilirsiniz.

Rehber Tavsiyesi: Çok acıkmadan resturantta yerinizi alınız. Servis ağırdır, zaten bekleyip acıkacaksınız… :)

Sv. Stefan Adası  büyüleyici güzellikle bir seyir terasında fotoğraf karelerine girecek. Bir nevi otel işletmesi olarak kullanılan bir zamanlar balıkçı köyüydü.

6- BUDVA: Casinolar cenneti tarihi şehir (Stari grad)ile şair yazarlar şehridir. Ama maalesef her geçen yıl beton  yığınına dönüşüyor. En çok sayfiye turistini  çıkan bu şehirden sonra koyların görseli ile göz bir banyosu olarak ilerliyoruz.

7-Kosova: Bize en yakın olan sokaklarında Türkçe adres bile sorabileceğimiz  yemekleri ile baştan çıkartan tarihin izinde diyerek gezeceğimiz ülke. Başkent Priştina – akrabalarımızın yaşadığı şehir

Meshed-i Hüdavendigar dan (1.murat türbesi) Rehberinizi Biz, Türkler Balkan coğrafyasına nasıl geldik diye anlatımlarını dinleyeceğiniz yer. Duygularımıza hâkim olamayacağımız ülke. Prizrende sokaklar arasında kendi şehrimizi geziyor gibi rahat gezeceğimiz. Kendimizi çok ayrıcalıklı hissedeceğimiz bir şehir.  Neden buralarda bulunan kişiler “Evland-ı Fatihanız” diyenler sorularınıza cevap bulacağınız yerler… Hadi gelin hep birlikte keşfedelim..

8-Kuzey Makedonya

İlk balkan turlarında ilk gittiğimiz ülke ve şehirler;

Son yıllarda çeşitli sebepler ile ismine Kuzey kelimesi eklendi. Başkent Üsküp, Yiğit paşanın alarak Türk Toprağı yaptığı, Yahya Kemal’in, Birinci Justinyen’in ve Azize ( rahibe) Teressanın şehri

Ortasında Verder nehrinin geçtiği şehir Taş Köprüsü ile Çifte ve Davud Paşa Hamamları, Kalesi, Camileri, Meydanları

Büyük İskender ile ki tartışma konusu Yunanistan ile güzeller güzelli şehir Üsküp. Sokaklarında karnımız acıktığında Balkanların meşhur köftelerinin tadına bakacağız elbette.

9-Manastır

Mustafa Kemal Atatürk’ün şehri

Askeri idadi (bugün müze) ortasında bulunan havuzu, çeşmesi, pınarı ile türkülere konu olan şehir

Elenin Evini anlatırken Atamızın aşkını anlatırken bile heyecanlanıyorum bu şehirde

Şirok Sokak ta misafirlerim ardında sanki bir an Atatürk karşıdan gelecek gibi bir hissiyata kapılıp İdadi Bahçesi önünde sesim titreyerek sunum yaptığım Manastır ah ah Manastır…

10-Ohrid

Kiril alfabesinin doğduğu şehir. Kiril ve Methodi Kardeşleri andığımız yer. Aziz Naum ve Aziz Kliment’ ten defalarca bahsettiğimiz şehir.

İyi ki “ELVADA RUMELİ” dizisi burada çekildi dediğimiz ve misafirlerimizden Mehmet Bey kaymakam ‘ın evi nerede görecek miyiz diye heyecanlandırarak sevdikleri şehir. Birbirinden güzel incilerin alışverişini yaptığımız şehir burasıdır. Hanımefendilerin özel ilgi alanı. Kalesi- Tiyatrosu- Ayasofya Kilisesi –JOVAN KANEO kilisesi ile kültürel tarih şehri.

Tekne turu: Ahh Ohrid gölü muhteşem göldeki Balkanların en derin en temiz göllerinden biri. Yaklaşık bir buçuk saatlik tekne turunda göl ile ilgili bilgilerimizi verip şehri tanıştırıp sonrasında da kah Türkçe kah Makedonca şarkılar eşliğinde eğlenip, hüzünlenip başka duygulara daldığımız çokça keyifli zaman geçiririz.

11-Gostivar

Vardar nehrinin kaynağını aldığı Vistok köyü ile harika bir coğrafyası olan şehir.

12-TETOVA (KALKANDELEN)

Havası en iyi olan şehir diye yorumlanır burası. Alaca Cami de anlatımlarımı yaparken neresinde başlayacam diye düşündüğüm sonrasında ise misafirlerimin bana bakışlarını görünce bir solukta anlattığım muhteşem kök boyaları ile her misafirimden muhteşem kelimesini duyduğum tarihi yapımız . HARABATİ Baba Tekkesinde ise tarih-tasavvuf sohbetleri yapmak bir harika. Not: Ayrıca Makedonyadan Ajvar, Şarap ,Vegeta  ve biber alışverişi yapmadan olmaz rehber tavsiyesidir efendim.

13-Sırbistan

Balkanların en geniş düzlüklere, en verimli tarım arazilerine sahip olan ülkeyi Türkçe’ den pek çok kelimenin geçtiği lokomatif dil diye de anılan Sırpca’nın konuşulduğu ülke

Hemen hemen en fazla nüfusa sahip olan ülke. Vazgeçilmez ve değişilmez başkent Belgrad. Tarihi yapıları, muhteşem sanatsal akımların vurgulandığı binaları, geniş sokakları, Kalesi, Tuna nehri, Sava Nehrinin birleşim noktası ile Balkan şehirlerinin en önde geleni.

Knez Mihail’in adının verildiği caddesi, cafeleri, restorantları, gece hayatı ile şehir gibi şehir.

Yugoslavya dönemininde öncesininde sonrasının da başkenti. Hala daha Yugoslavya dağıldıktan sonra bile diğer ülkelerde yaşayanların Belgrad denildiği zaman “ O bambaşka bir şehirdi” dedikleri şehir. Gelin birlikte gezelim bu şehri.

14-Yunanistan

Komşu :) Aslında birçok neden var komşuyu gezmek için ama biz bu Balkan turu rotasında iki şehrini geziyoruz. Kavala ve Selanik.

Kavala ile başlayacak olursak; Denizi, deniz mahsulleri ile tüm Yunan şehirleri ve adalarında olduğu gibi cezbediyor. Mehmet Ali Paşa Evi ve imarathanesi ile heykeli Panagia burnunda görülebilir. Pargalının yaptığı cami bugün bir kilise Kanuni Su kemerleri hala dimdik ayakta durmaktadır. Ve tabii ki kurabiyesi mutlaka alınmalıdır. En güzeli ise hiç şüphesiz ve farkındaysanız hiç yer tavsiyesinde bulunmadım ama Anastasia Hanım’ın kurabiyeleri muhteşem ötesidir. Evet diğerlerine biraz fazla olabilir ama asla pişman olmazsınız.

15-Selanik

Aklımızın kaldığı şehir. Atatürk’ümüzün doğduğu şehir. Aristoteles’in yaşadığı şehir. İzmir’imizin ikizi. Zengin Vardar ovasından beslenen limanı ile zengin şehir. Kozmopolitik yapısı ile cazip şehir. Ticaret şehri. ANO POLİ nden muhteşem körfez- ova- şehir manzarası. Geceleri Tavernalarında coşturup eğlenceye doyamadığımız şehir. Başkaaa dediniz galiba :) Gerisi seyahatimizde …